آناناس در طب سنتي (برگرفته از مقاله آناناس در جلد اول دانشنامه كشاورزي)

عقيلي، آناناس را مسكنِ صفراي حاد، تقويت‌كننده معده و كبد و ميوه‌اي ديرهضم معرفي كرده است. ميرحيدر عصاره برگ‌هاي آناناس را ضد كرم و انگل دانسته و ميوه نرسيده آن را براي سقط جنين مؤثر مي‌داند. وي عصاره ميوه آن را داراي ويتامين «ث» دانسته كه براي رفع عوارض كمبود ويتامين «ث» مفيد است. به گفته¨ او در هندوچين از ميوه¨ رسيده¨ آن به عنوان خون‌ساز،[4] تصفيه‌كننده¨ خون و ادرارآور استفاده مي‌كنند.[5] دَم‌كرده¨ ريشه¨ آن براي سوزاك به كار مي‌رود. دَم‌كرده¨ ريشه¨ آناناس را اغلب به صورت مخلوط با ريشه¨ پاپايا براي معالجه¨ سنگ كليه[6] به كار مي‌برند. چنان‌كه ميرحيدر مي‌گويد در شبه جزيره¨ مالي، عصاره¨ ميوه¨ نيمه رسيده¨ آناناس را به عنوان مسهل قوي مصرف مي‌كنند و چنانچه به مقدار كم مصرف شود، ضد كرم خواهد بود. ميوه¨ آناناس و عصاره¨ ميوه¨ آن به هاضمه كمك مي‌كند[7] و براي نارحتي‌هاي گلو، داروي شفابخشي است.[8] برگ‌هاي جوان گياه، تب‌بر بوده[9] و از جوشانده¨ برگ‌هاي آن براي معالجه¨ بيماري‌هاي آميزشي استفاده مي‌شود. در فيليپين از مايع زردرنگي كه از خيس كردن برگ‌هاي آن در آب به دست مي‌آيد براي تسهيل وضع حمل استفاده مي‌شود و برگ‌هاي له شده¨ آن را مخلوط با نمك براي مالش كمر و تسكين درد كمر به كار مي‌برند. چنان‌كه زرگري در شرح خواص آناناس مي‌گويد: ميوه¨ نارس آن، در درمان بيماري قند[10] و…، به‌خوبي مؤثر است. وي افزوده است كه از آناناس مخلوطي مركب از آنزيم به صورت گرد به‌دست مي‌آورند كه با نام «برومه لن» به مصارف مختلف، مانند ترد كردن گوشت در فراورده‌هاي غذايي مي‌رسد و اثر ضد التهاب دارد. وي ميوه¨ تازه¨ آناناس را مقوي دانسته و مي‌گويد چنان‌كه شهرت دارد، باعث تسريع در عادت ماهانه شده و اين اثر، بيشتر پس از مصرف آناناس گل‌دارِ رنده شده بروز مي‌كند. او معتقد است كه آناناس براي كم اشتهايي[11] و نارسايي آنزيم معده[12] مفيد است. نوراني نيز آناناس را براي زخم معده و روده مناسب شمرده و همچنين آن را ضد چاقي و براي لاغر شدن[13] مفيد دانسته است. وي معتقد است كه آب آناناس بسيار مفيد بوده و مي‌توان از سن شيرخوارگي (1 تا 3 قاشق قهوه خوري در شير) تا سن پيري از آن استفاده كرد. به گفته¨ او آناناس را در خوراكي‌هاي مختلف مانند دسر، بستني و شيريني به اشكال و اقسام مختلف استفاده مي‌كنند و خوردني‌ها را با آن خوش طعم و گوارا مي‌سازند. سلطاني هم، آناناس را براي كمبود مواد معدني، مسموميت‌ها، آرتريت و نقرس مفيد دانسته است.[14]


[1]. همان؛ گياهان دارويي، ج4، ص678؛ دائرة المعارف طب سنتي، گياهان دارويي، ج1، ص169.

[2]. معارف گياهي، ج2، ص35؛ دائرة المعارف طب سنتي، گياهان دارويي، ج1، ص169.

[3]. معارف گياهي، ج2، ص35، 36.

[4]. همان، ص35؛ دائرة المعارف طب سنتي، گياهان دارويي، ج1، ص169.

[5]. معارف گياهي، ج2، ص35؛ گياهان دارويي، ج4، ص678.

[6]. معارف گياهي، ج2، ص35؛ دائرة المعارف طب سنتي، گياهان دارويي، ج1، ص169.

[7]. معارف گياهي، ج2، ص36؛ گياهان دارويي، ج4، ص678؛ دائرة المعارف بزرگ طب اسلامي، ج1، ص82.

[8]. معارف گياهي، ج2، ص36؛ گياهان دارويي، ج4، ص678؛ دائرة المعارف طب سنتي، گياهان دارويي، ج1، ص169.

[9]. معارف گياهي، ج2، ص36؛ دائرة المعارف طب سنتي، گياهان دارويي، ج1، ص169.

[10]. گياهان دارويي، ج4، ص678؛ دائرة المعارف طب سنتي، گياهان دارويي، ج1، ص169.

[11]. گياهان دارويي، ج4، ص678؛ دائرة المعارف بزرگ طب اسلامي، ج1، ص82.

[12]. گياهان دارويي، ج4، ص678؛ دائرة المعارف طب سنتي، گياهان دارويي، ج1، ص169.

[13]. دائرة المعارف بزرگ طب اسلامي، ج1، ص82؛ دائرة المعارف طب سنتي، گياهان دارويي، ج1، ص169.

[14]. دائرة المعارف طب سنتي، گياهان دارويي، ج1، ص169.